Historici en sociologen hanteren vaak andere perspectieven voor de studie van nieuwe sociale bewegingen. Terwijl sociologen eerder de neiging hebben het unieke en innoverende karakter van deze bewegingen te benadrukken, hechten historici meer belang aan recurrente patronen. In deze inleidende bijdrage wordt aangegeven hoe beide perspectieven elkaar kunnen verrijken.

Op het einde van de negentiende eeuw oordeelden nogal wat politici dat er vaak wat misliep met de afdwingbaarheid van de bestaande sociale wetgeving. In de liberale politieke cultuur die hoog op liep met de individuele vrijheid werd wettelijke dwang immers zoveel mogelijk vermeden. Op het einde van de eeuw groeide de populariteit van het concept van sociale rechtvaardigheid. Dat had als charmante eigenschap dat het enerzijds meer aandacht voor afdwingbare sociale politiek kon verantwoorden, maar anderzijds een alternatief bood voor bruuske of revolutionaire veranderingen.

In dit artikel wordt een lans gebroken voor het gebruik van het concept van de identificatie binnen een geschiedschrijving die eerder verklarend wenst te zijn dan wel beschrijvend. Met verwijzing naar Freud en Bullitts gezamenlijke publicatie over President Woodrow Wilson en naar Jacques Lacans seminarie over de Identification, pleit de auteur voor een herinterpretatie van het concept van de identificatie dat, binnen Lacans psychoanalytische theorie over de symbolische orde, een waardevolle bijdrage kan leveren tot een psychoanalytische geschiedschrijving.